تاثیر تغذیه در روماتیسم و روش های کلی درمان آن
بیماری روماتیسم جزو بیماری های خودایمنی است که طی آن گلبول های سفید به اشتباه به بافت های خود بدن حمله می کنند. اگرچه این بیماری درمان قطعی ندارد اما به جهت پیشگیری از علائم لازم است که آن را کنترل کنید. در این میات تغذیه در روماتیسم نقش بسیاری دارد و با رعایت موادغذایی که مصرف می کنید می توانید آن را تحت کنترل داشته باشید.
در ادامه و در این مطلب از سایت کلینیک خانه درد قصد داریم تا در خصوص بهترین مواد غذایی در روماتیسم و جزئیات مربوط به آن صحبت کنیم؛ بنابراین توصیه می کنیم حتما تا انتها این مطلب همراه ما باشید.
روماتیسم چیست و چه انواعی دارد؟
روماتیسم چیست و انواع آن
در مرحله اول بهتر است شما را با تعریف روماتیسم و انواع آن آشنا کنیم. عارضه روماتیسم یا آرتریت روماتوئید یک بیماری خودایمنی و التهابی است، به این معنی که سیستم ایمنی بدن شما به اشتباه به سلول های سالم بدن شما حمله می کند و باعث التهاب (تورم دردناک) در قسمت های آسیب دیده بدن می شود.
آرتریت عمدتاً به مفاصل، معمولاً چندین مفاصل در یک زمان حمله می کند. روماتیسک معمولا مفاصل دست، مچ دست و زانو را درگیر می کند. در مفصل مبتلا به این بیماری، پوشش داخلی مفصل ملتهب می شود و باعث آسیب به بافت مفصل می شود. این آسیب بافتی می تواند باعث درد طولانی مدت یا مزمن، عدم ثبات (عدم تعادل) و تغییر شکل (بدشکل) شود.
آرتریت روماتوئید همچنین می تواند سایر بافت های بدن را تحت تاثیر قرار دهد و باعث ایجاد مشکلاتی در اندام هایی مانند ریه ها، قلب و چشم ها شود.
انواع روماتیسم عبارت است از:
- آرترزو
- روماتیسم مفصلی
- نقرس
- آرتربیت دوران کودکی
- فیبرومیالژیا
در صورتی که شما به هر یک از انواع روماتیسم دچار شده باشید می توانید برای درمان به فوق تخصص ارتوپد مراجعه نمایید.
علائم روماتیسم چیست؟
علائم روماتیسم چیست؟
آرتریت روماتوئید (RA) یک بیماری خود ایمنی است که مزمن است (مداوم). این در مفاصل هر دو طرف بدن شما رخ می دهد، که آن را از سایر انواع آرتریت متفاوت می کند. ممکن است علائم درد و التهاب در بدن خود داشته باشید:
- انگشتان
- دست ها
- مچ دست
- زانو
- مچ پا
- پا
- انگشتان پا
التهاب کنترل نشده به غضروف آسیب می رساند، غضروفی که معمولاً به عنوان یک ضربه گیر در مفاصل شما عمل می کند. با گذشت زمان، این می تواند مفاصل شما را تغییر شکل دهد. در نهایت، خود استخوان شما فرسایش می یابد. این می تواند منجر به جوش خوردن مفصل شما شود (تلاش بدن شما برای محافظت از خود در برابر تحریک مداوم).
سلول های خاصی در سیستم ایمنی بدن(سیستم مبارزه با عفونت بدن شما) به این فرآیند کمک می کنند. این مواد در مفاصل شما تولید میشوند، اما در بدن شما گردش میکنند و باعث ایجاد علائم میشوند. آرتریت روماتوئید علاوه بر اینکه مفاصل شما را تحت تاثیر قرار می دهد، گاهی اوقات سایر قسمت های بدن شما را نیز تحت تاثیر قرار می دهد، از جمله:
- پوست
- چشم ها
- دهان
- ریه ها
- قلب
همچنین بخوانید: دلایل درد در مفصل ران زنان و مردان
چه غذاهایی برای روماتیسم خوب است
تغذیه در روماتیسم
برای کسانی که با روماتیسم مبارزه میکنند، تغذیه سالم و منظم با تمرکز بر انتخاب غذاهای ضد التهابی و غنی از مواد مغذی میتواند مفید باشد. در ادامه، چند غذایی را که به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم برای روماتیسم پیشنهاد میشود، برای شما آورده ایم:
ماهی چرب
ماهی های چرب مانند ماهی قزلآلا، ماهی سردار، سالمون و ماهیهای روغنی دیگر حاوی اسیدهای چرب امگا-۳ هستند که به کاهش التهاب در بدن کمک میکنند.
میوه ها و سبزیجات تازه
سبزیجاتی مانند کرفس، اسفناج، بروکلی و میوه هایی مانند توت ها، تمشک و آناناس که حاوی مواد ضد التهابی و آنتیاکسیدان هستند.
غلات کامل
مصرف غلات کامل مانند گندم کامل، جو کامل و برنج قهوهای به عنوان منابع فیبر و مواد مغذی مفید میتواند مناسب باشد.
مغزها و دانهها
مغزها و دانههایی مانند بادام، گردو، پسته و بذرهای کنجد حاوی اسیدهای چرب سالم و مواد مغذی مفید دیگری هستند.
زنجبیل و کرکم
این مواد به طور طبیعی خواص ضد التهابی دارند و ممکن است در کاهش علائم روماتیسم مفید باشند.
مهم است که توجه داشته باشید که هر فرد ممکن است به طور متفاوت به غذاها و مواد غذایی عکس العمل نشان دهد، بنابراین همیشه مناسب است با متخصص تغذیه یا پزشک خود مشورت کنید تا یک برنامه تغذیه مناسب برای شما تعیین شود.
همچینن اگر درد ستون فقرات دارید توصیه می کنیم مقاله: علائم روماتیسم ستون فقرات + روش های درمان را مطالعه نمایید.
مراحل روماتیسم چیست؟
روماتیسم مفصلی
مرحله 1: در مرحله اولیه آرتریت روماتوئید، بافت اطراف مفاصل شما ملتهب می شود. ممکن است کمی درد و سفتی داشته باشید. اگر پزشک متخصص شما عکسبرداری با اشعه ایکس را سفارش دهد، تغییرات مخربی را در استخوانهای شما مشاهده خواهد کرد.
مرحله 2: التهاب شروع به آسیب رساندن به غضروف مفاصل شما کرده است. ممکن است متوجه سفتی و کاهش دامنه حرکتی شوید.
مرحله 3: التهاب آنقدر شدید است که به استخوان های شما آسیب می رساند. نسبت به مرحله 2 درد، سفتی و حتی دامنه حرکتی کمتری خواهید داشت و ممکن است تغییرات فیزیکی را مشاهده کنید.
مرحله 4: در این مرحله، التهاب متوقف می شود اما مفاصل شما بدتر می شوند. درد شدید، تورم، سفتی و از دست دادن تحرک خواهید داشت.
عوامل خطرساز برای روماتیسم چیست؟
سن: RA می تواند در هر سنی شروع شود، اما احتمال آن با افزایش سن افزایش می یابد. شروع آرتریت روماتوئید در میان بزرگسالان شصت ساله بیشترین میزان را دارد.
جنسیت: موارد جدید RA معمولاً در زنان دو تا سه برابر بیشتر از مردان است.
ژنتیک: صفات ارثی افرادی که با ژن های خاص متولد می شوند بیشتر در معرض ابتلا به RA هستند. این ژن ها که HLA (آنتی ژن لکوسیت انسانی) ژنوتیپ کلاس دو نامیده می شوند، همچنین می توانند آرتریت شما را بدتر کنند. خطر ابتلا به RA ممکن است زمانی بالاتر باشد که افراد دارای این ژن ها در معرض عوامل محیطی مانند سیگار کشیدن یا زمانی که فردی چاق است، باشد.
سیگار کشیدن: مطالعات متعدد نشان می دهد که کشیدن سیگار خطر ابتلا به RA را در افراد افزایش می دهد و می تواند بیماری را بدتر کند.
بارداری: زنانی که هرگز زایمان نکرده اند ممکن است در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به RA باشند.
تاثیرات ژنتیک: مواجهه های اولیه زندگی برخی از قرار گرفتن در معرض اوایل زندگی ممکن است خطر ابتلا به RA در بزرگسالی را افزایش دهد. به عنوان مثال، یک مطالعه نشان داد که خطر ابتلا به آرتریت روماتوئید در کودکانی که مادرانشان سیگار میکشیدند دو برابر در بزرگسالی بودند.
چاقی: چاقی می تواند خطر ابتلا به RA را افزایش دهد. مطالعاتی که نقش چاقی را بررسی کردند همچنین نشان دادند که هر چه فرد اضافه وزن بیشتری داشته باشد، خطر ابتلا به RA در او بیشتر میشود.
درمان روماتیسم چیست
درمان روماتیسم چیست
آسیب مفاصل عموماً در دو سال اول تشخیص رخ می دهد، بنابراین در صورت مشاهده علائم مهم است که به پزشک مراجعه کنید. درمان آرتریت روماتوئید در این “پنجره فرصت” می تواند به جلوگیری از عواقب طولانی مدت کمک کند.
درمان های روماتیسم شامل تغییر سبک زندگی، درمان، دارو و جراحی است. ارائه دهنده شما سن، سلامتی، سابقه پزشکی و میزان بد بودن علائم شما را هنگام تصمیم گیری برای درمان در نظر می گیرد.
برای درمان روماتیسم چه داروهایی می توان مصرف کرد؟
درمان زودهنگام با داروهای خاص می تواند نتیجه طولانی مدت شما را بهبود بخشد. ترکیبی از داروها ممکن است مؤثرتر از درمان تک دارویی باشد و به نظر می رسد بی خطر باشد.
داروهای زیادی برای کاهش درد، تورم و التهاب مفاصل و پیشگیری یا کند کردن بیماری وجود دارد. داروهایی که آرتریت روماتوئید را درمان می کنند عبارتند از:
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)
- کورتیکواستروئیدها
- داروهای ضد روماتیسمی اصلاح کننده بیماری (DMARDs)
- مهارکننده های ژانوس کیناز (JAK).
- بیولوژیک
برای درمان روماتیسم مفصلی چی بخوریم؟ آیا رژیم غذایی تاثیر دارد؟
برای درمان روماتیسم مفصلی چی بخوریم
هنگامی که با درمان ها و داروهایی که ارائه دهنده شما توصیه می کند ترکیب شود، تغییر در رژیم غذایی ممکن است به کاهش التهاب و سایر علائم RA کمک کند. اما شما را درمان نمی کند. می توانید با پزشک خود در مورد افزودن چربی های خوب و به حداقل رساندن چربی های بد، نمک و کربوهیدرات های فرآوری شده صحبت کنید.
هیچ مکمل گیاهی یا غذایی مانند کلاژن نمی تواند آرتریت روماتوئید را درمان کند. این تغییرات رژیم غذایی زمانی که توسط روماتولوژیست شما تحت نظر باشد ایمن تر و موفق تر هستند.
اما تغییراتی در سبک زندگی وجود دارد که می توانید انجام دهید که ممکن است به کاهش علائم شما کمک کند. روماتولوژیست شما ممکن است کاهش وزن را برای کاهش استرس روی مفاصل ملتهب توصیه کند.
افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید نیز در معرض خطر بیشتری برای بیماری عروق کرونر هستند. کلسترول خون بالا (یک عامل خطر برای بیماری عروق کرونر) می تواند به تغییرات در رژیم غذایی پاسخ دهد. یک متخصص تغذیه می تواند غذاهای خاصی را برای خوردن یا اجتناب از آن برای رسیدن به سطح کلسترول مطلوب توصیه کند.
ورزش و روماتیسم
درد و سفتی می تواند شما را کند کند. برخی از افراد مبتلا به آرتریت روماتوئید کاملا بی تحرک می شوند. اما عدم تحرک می تواند منجر به از دست دادن حرکت مفصل و از دست دادن قدرت عضلانی شود. اینها به نوبه خود ثبات مفصل را کاهش می دهند و درد و خستگی را افزایش می دهند.
ورزش منظم می تواند به پیشگیری و معکوس کردن این اثرات کمک کند. ممکن است بخواهید با مراجعه به فیزیوتراپیست یا کاردرمانگر برای مشاوره در مورد نحوه ورزش ایمن شروع کنید. تمرینات مفید عبارتند از:
- تمرینات دامنه حرکتی برای حفظ و بازیابی حرکت مفصل.
- تمریناتی برای افزایش قدرت.
- ورزش هایی برای افزایش استقامت (پیاده روی، شنا و دوچرخه سواری).
آیا روماتیسم برای همیشه درمان می شود؟
نه، آرتریت روماتوئید از بین نمی رود. این شرایطی است که شما تا آخر عمر خواهید داشت. اما ممکن است دوره هایی داشته باشید که علائمی را مشاهده نکنید. این زمانهای احساس بهتر (نفس) ممکن است بیایند و بروند.
با این حال، آسیبی که RA در مفاصل شما ایجاد می کند، باقی می ماند. اگر به یک ارائه دهنده برای درمان RA مراجعه نکنید، این بیماری می تواند باعث آسیب دائمی به غضروف و در نهایت مفاصل شما شود. RA همچنین می تواند به اندام هایی مانند ریه و قلب شما آسیب برساند.
چه میوه ای برای روماتیسم خوبه؟
برای روماتیسم چی خوبه
برای کسانی که با روماتیسم مبارزه میکنند، تنوع در مصرف میوهها میتواند بسیار مفید باشد. در زیر لیستی از میوههایی را آوردهام که به عنوان بخشی از یک رژیم غذایی سالم برای روماتیسم پیشنهاد میشوند:
توتها: توتهایی مانند توت فرنگی، توت سیاه و توت قرمز حاوی مواد ضد التهابی و آنتیاکسیدان قوی هستند.
آناناس: آناناس حاوی آنزیم بروملین است که ممکن است به کاهش التهاب و تسکین درد روماتیسم کمک کند.
تمشک: تمشک حاوی مواد ضد التهابی و آنتیاکسیدانی به نام آنتوسیانینها است و میتواند مفید باشد.
پرتقال و نارنگی: پرتقال و نارنگی حاوی ویتامین C و آنتیاکسیدانهای قوی هستند که به افزایش سیستم ایمنی و کاهش التهاب کمک میکنند.
آووکادو: آووکادو حاوی چربیهای سالم، مواد ضد التهابی و آنتیاکسیدانهایی مانند ویتامین E است.
کرمانجی: کرمانجی یک میوه محلی است که در برخی مناطق قابل دسترس است. این میوه حاوی آنتیاکسیدانها و فلاونوئیدها است که خواص ضد التهابی دارند.
زردآلو: زردآلو حاوی مواد ضد التهابی و آنتیاکسیدانی مانند بتالینها است.
مهم است که توجه داشته باشید که هر فرد ممکن است به طور متفاوت به میوهها عکس العمل نشان دهد، بنابراین همیشه مناسب است با متخصص تغذیه یا پزشک خود مشورت کنید تا برنامه تغذیه مناسبی برای شما تعیین شود.
صبحانه برای روماتیسم چی بخوریم
تغذیه در روماتیسم
صبحانه برای کسانی که با روماتیسم مبارزه میکنند، بهتر است شامل غذاهایی باشد که دارای خصوصیات ضد التهابی و غنی از مواد مغذی باشند. در زیر چند گزینه برای صبحانه را برای شما معرفی کرده ایم:
آرد سبوس دار
مصرف آرد سبوس دار میتواند به عنوان منبع فیبر و مواد مغذی مورد نیاز شما در رژیم غذایی باشد. میتوانید از آرد سبوس دار در تهیه نان صبحانهای استفاده کنید.
لبنیات
ماست یا پنیر سفید حاوی پروبیوتیک هستند که به سلامت روده کمک میکنند و بهبود التهابات مربوط به روماتیسم میتوانند داشته باشند.
میوهها
مصرف میوهها در صبحانه میتواند سبب افزایش مصرف آنتیاکسیدانها و ویتامینها شود. از میوههایی مانند توت ها، پرتقال، نمک انگور و آووکادو میتوانید استفاده کنید.
غلات کامل
مصرف غلات کامل مانند جو دومیدانه، گندم کامل و برنج قهوهای میتواند به عنوان منبع فیبر و مواد مغذی در صبحانه بسیار مفید باشد.
در نهایت، بهتر است با متخصص تغذیه یا پزشک خود مشورت کنید تا برنامه تغذیه مناسبی برای شما تعیین شود و به نیازهای خاص شما پاسخ داده شود.
بیماران روماتیسم چه موادغذایی نباید مصرف کنند؟
برای بیماران روماتیسم، برخی موادغذایی که مصرف آنها میتواند التهابات را تشدید کند یا عوارض منفی دیگری داشته باشد، بهتر است اجتناب شود. موارد زیر را در نظر بگیرید:
- مواد غذایی پرچرب
مواد غذایی با سطح بالای چربی اشباع شده مانند گوشت قرمز چرب، محصولات لبنی چرب و دسرها با مقادیر زیادی از چربی، میتوانند التهابات را تشدید کنند. بهتر است از مواد غذایی کم چرب و نیمه چرب استفاده کنید.
- مواد غذایی پر پروتئین
مصرف مواد غذایی با سطح بالای پروتئین مثل گوشت قرمز، گوشت مرغ تیره، ماهی قرمز و تخم مرغ، میتواند در برخی بیماران روماتیسم عوارض بیشتری ایجاد کند. مصرف پروتئین مناسب اما با حد معقول را رعایت کنید.
- آبمیوهها و نوشیدنیهای شیرین
مصرف بیش از حد آبمیوههای شیرین، نوشیدنیهای گازدار و قندی میتواند سبب افزایش شدید قند خون و التهابات در بدن شود. بهتر است محصولات قندی را با میوههای تازه و طبیعی جایگزین کنید.
- گلوتن
برخی از بیماران روماتیسم ممکن است حساسیت به گلوتن داشته باشند. در این صورت مصرف غلاتی مانند گندم، جو و جو دومیدانه که گلوتن دارند، بهتر است محدود شود و از غلات بدون گلوتن مانند برنج قهوهای استفاده کنید.
- مواد غذایی پرفیبر
مصرف مواد غذایی پرفیبر مانند برخی سبزیجات خام و دانهها میتواند مشکلات گوارشی و التهابی را تشدید کند. میتوانید از سبزیجات نرم و پخته شده استفاده کنید.
با این حال، هر فرد و شرایط بیماری ممکن است متفاوت باشد. بهتر است با متخصص تغذیه یا پزشک خود مشورت کنید تا برنامه غذایی مناسب برای شما تعیین شود.
عوامل تشدید کننده روماتیسم چیست؟
عوامل تشدید کننده روماتیسم
عوامل مختلفی میتوانند روماتیسم را تشدید کنند. در زیر برخی از عوامل مهم را ذکر خواهم کرد:
التهابات مزمن
روماتیسم معمولاً نتیجهای از التهابات مزمن در بدن است. عواملی مانند عفونتهای مزمن، نقص ایمنی، واکنشهای التهابی نادرست و مشکلات روده میتوانند التهابات را تشدید کنند.
استرس
استرس میتواند روماتیسم را تشدید کند. استرس همچنین میتواند به همراه افزایش سطح هورمونهای استرسی نظیر کورتیزول باشد که میتواند التهابات را تشدید کرده و عوارض روماتیسم را شدت ببخشد.
عوامل محیطی
مواردی مانند تغییرات آب و هوا (سردی، رطوبت، فشار هوا)، تماس با مواد شیمیایی (مثل دخانیات، آلکل، محصولات شیمیایی) و تغییرات فصلی میتوانند روماتیسم را تشدید کنند.
فعالیت بیش از حد
ورزشها و فعالیتهای سنگین میتوانند استرس و فشار بیشتری بر روی مفاصل قرار دهند و بهبود روماتیسم را تشدید کنند. در عین حال، فعالیت مناسب و ورزش منظم میتواند بهبود روماتیسم را تسهیل کند.
تغییرات تغذیه
تغییرات در رژیم غذایی مانند مصرف غذاهای با سطح بالای چربی، مصرف غذاهای حاوی گلوتن یا مصرف غذاهای شیرین میتواند روماتیسم را تشدید کند.
عادات زندگی نامناسب
سبک زندگی نامناسب مانند خواب کافی نداشتن، استراحت نکردن، مصرف سیگار و الکل و عدم مدیریت استرس میتوانند تشدید کنندههای روماتیسم باشند.
امیدواریم که این مطلب برای شما مفید بوده باشد، در صورت داشتن هرگونه سوال در مورد تغذیه در روماتیسم در بخش نظرات برای ما بیان کنید.