علائم و درمان دررفتگی لگن و ران
دررفتگی لگن زمانی است که توپ مفصل ران از حفره بیرون زده می شود. این آسیب معمولاً در هنگام تصادف اتومبیل یا سقوط شدید، محل کار یا آسیب های ورزشی رخ می دهد، به خصوص آسیب هایی که منجر به شکستگی پا یا لگن نیز می شود.
در صورتی که در رفتگی لگن درمان نشود می تواند منجر به مشکلات ناتوان کننده جدی در درازمدت شود، به ویژه اگر در عرض چند ساعت پس از وقوع متوجه شوید که شدید می باشد. اگر فردی ضربه شدیدی را تجربه کند که منجر به درد شدید لگن یا درد در کشاله ران، ساق پا یا حتی زانو شود، باید توسط فوق تخصص ارتوپدی معاینه شود تا مشخص شود که آیا علاوه بر درفتگی به آسیب های دیگری دچار شده است یا نه.
در این مطلب از سایت کلینیک خانه درد قصد داریم تا به صورت کامل بررسی نماییم لگن کجاست؟ علائم جایجایی و در رفتگی لگن چیست؟ آیا جا انداختن لگن بدون مراجعه به پزشک ممکن است و دیگر جزئیات مربوط به این آسیب. بنابراین توصیه می کنیم حتما تا انتها این مطلب همراه ما باشید.
دررفتگی مفصل ران چیست؟
لگن کجاست؟ مفصل ران یک مفصل گوی و کاسه ای است. توپی که در بالای استخوان ران قرار دارد، سر استخوان ران نامیده می شود. حفره که استابولوم نامیده می شود، بخشی از لگن است. در یک تعریف ساده توپ در حفره می چرخد و به این طریق به پا اجازه می دهد به جلو، عقب و به پهلو حرکت کند.
دررفتگی مفصل ران جزو عارضه های بسیار دردناک است که متناسب با دلیل در رفتگی می تواند باعث پارگی یا کشیدگی در رگ های خونی مجاور، اعصاب، ماهیچه ها، رباط ها و سایر بافت های نرم شود.
جدی ترین عوارض مرتبط با دررفتگی مفصل ران، مرگ استخوان و آسیب عصب سیاتیک است. عصب سیاتیک از قسمت تحتانی کمر به سمت بالای ران امتداد یافته و سپس به اعصاب تیبیال و پرونئال مشترک تقسیم می شود که حرکت مچ پا و انگشتان پا را امکان پذیر می کند. آسیب قابل توجه به این اعصاب می تواند تحرک فرد را محدود کند و حتی در موارد شدید تر فلج شدن به همراه دارد.
در اکثر دررفتگی های مفصل ران، استخوان ران با فشار از استابولوم به سمت عقب خارج می شود (دررفتگی خلفی). اما در موارد کمتر، توپ جابجا شده از لگن به سمت جلو رانده می شود که دررفتگی قدامی نام دارد؛ در ادامه بیشتر در این خصوص صحبت می کنیم.
علت در رفتن لگن چیست؟
دلایل متنوعی می توانند موجب بروز این آسیب شوند، اما آنچه که مشخص است این می باشد که اگر در هر حادثه ای آسیبی شدید به لگن وارد شود شاهد بروز این آسیب هستیم. به طور مثال ممکن است شما از نردبان بیفتید و طی این موضوع آسیبی شدید به لگن وارد شود.
همچنین افرادی که در گذشته جراحی تعویض مفصل لگن را انجام داده اند، بیشتر از سایر افراد در معرض بروز این آسیب قرار دارند. برخی از عومل دیگر که در بروز این آسیب تاثیر دارد عبارت است از:
- تلاش برای ایستادن از روی صندلی کوتاه
- انداختن پاها بر روی هم
- خم شدن زیاد مفصل
- خوابیدن به پهلوها
اما لازم به ذکر است که علت در رفتگی لگن در کودکان متفاوت است، در مورد کودکان ممکن است این موضوع به دلیل شرایط مادرزادی رخ داده باشد. بنابراین اگر کودک شما به این عارضه دچار است باید به صورت تخصصی تر و نزد متخصصین اطفال به دنبال علت و درمان باشید.
انواع در رفتگی مفصل ران
پزشکان دررفتگی های مفصل ران را با توجه به جایی که استخوان ران استخوان ران در ارتباط با استابولوم حرکت می کند، توصیف می کنند.
1.دررفتگی های خلفی، جایی که سر استخوان ران به سمت عقب حرکت می کند، شایع ترین است و اغلب در اثر آسیب های شدید ورزشی رخ می دهد.
2.دررفتگی قدامی لگن زمانی رخ می دهد که سر استخوان ران از حفره استابولوم به سمت جلو فشار می آورد. این نوع دررفتگی مفصل ران می تواند در تصادفات و یا پرت شدت ار ارتفاع رخ دهد.
3.اما مورد آخر، دیسپلازی رشدی می باشد که یک طراحی غیرطبیعی از لگن در بدو تولد است (که قبلاً به عنوان دیسپلازی مادرزادی هیپ شناخته می شد). دیسپلازی رشدی می تواند منجر به دررفتگی لگن در نوزادان و کودکان شود.
بیشتر بخوانید: علت درد لگن در زنان از چه می باشد؟
علائم دررفتگی لگن در بزرگسالان
در همین ابتدا در نظر داشته باشید که علائم جابجایی لگن با توجه به سن، شدت در رفتگی و شرایط بدنی برای هر شخص نسبت به دیگری متفاوت است، اما شایع ترین علائمی به شرح زیر می باشد:
- درد شدید در ناحیه ران
- از دست دادن قدرت حرکت اندام های آسیب دیده
- بی حسی و سوزن سوزن شدن پا
- در صورت رخ دادن آسیب های عصی، احتمال آسیب دیدن سیاتیک نیز وجود دارد.
- اگر میزان صدمه زیاد باشد، فلج حرکتی
- شنیدن صدای غیر طبیعی از ران
- تورم و قرمزی در ناحیه آسیب دیده
- تغیر شکل پیدا کردن مفصل ران
- عدم توانایی راه رفتن
- و …
زمانی که فرد به آسیب های شدید و ناگهانی در قسمت لگن دچار می شود، لازم است که ضربان قلب او نیز بررسی شود و تحت کنترل باشد، زیرا چرخش خون ممکن است به دلیل آسیب های وارد شده دچار اختلال شده باشد.
همچنین باید وضعیت چرخش خون نیز مورد بررسی قرار بگیرد، زیرا ممکن است لگن به نکروز ناشی از کم خونی دچار شده باشد که در این شرایط وضعیت بسیار متفاوت می باشد.
بنابراین اگر دچار آسیب دیدگی شده اید و هر یک از علائم بالا را در خود احساس کردید، لازم است که سریعا برای تشخیص و درمان نزد فوق تخصص ارتوپدی مراجعه نمایید تا عکس برداری های مورد نیاز نوشته شود و وضعیت لگن شما به طور تخصصی بررسی شود.
عوارض در رفتگی مفصل لگن
اگر بلافاصله پس از آسیب دیدگی شما برای درمان اقدام کنید و روند درمان به خوبی انجام شود، به ندرت ممکن است عوارضی در پی داشته باشید، اما به صورت کلی مهم ترین عوارض این عارضه عبارت است از:
- سیاه شدن سر استخوان ران پس از در رفتگی
اگر میزان آسیب زیاد باشد و در طی آسیب دیدکی، صدمات به رگ های خونی سر استخوان ران نیز وارد شود، بیمار به نکروز یا سیاه شدن سر استخوان ران دچار می شود.
همچنین هرچه قدر مدت زمان بین در رفتگی و جا انداختن مفصل لگن طولانی شود، احتمال بروز این عارضه افزایش می یابد که تنها از طریق رادیوگرافی و ام آر آی قابل تشخیص می باشد. این عارضه در صورت عدم درمان می تواند موجب ابتلا به استئوآرتریت مفصل لگن شود.
- آسیب دیدگی غضروف مفصلی سر استخوان ران پس از دررفتگی مفصل لگن
- ساییدگی مفصل لگن
- تشکیل استخوان های اضافه در اطراف مفصل لگن که پزشک متخصص از طریق جراحی آن ها را خارج می کند.
- آسیب دیدگی عصب سیاتیک به دنبال دررفتگی خلفی مفصل لگن
آیا در رفتگی لگن و زایمان طبیعی بهم مرتبط هستند؟
دررفتگی لگن و زایمان طبیعی دو موضوع مختلف هستند، اما میتوانند در زمینه زایمان و تأثیر آن بر رفتگی لگن ارتباط داشته باشند.
در رفتگی لگن معمولاً در زنان و پس از زایمان به وجود می آید. وقتی زنان زایمان می کنند، عضلات و بافتهای لگن (مانند رحم) تحت فشار قرار می گیرند و ممکن است در برخی موارد رفتگی لگن رخ دهد. که ممکن است به مشکلات ناخوشایندی مثل درد و یا از دست دادن کنترل مثانه منتهی شود.
برای پیشگیری از رفتگی لگن در زنانی که تازه زایمان کردهاند یا قبل از زایمان، می توانید از راه حل های زیر استفاده کنید:
- تمرینات تقویت عضلات لگن انجام دهند. این تمرینات معمولاً به عنوان تمرینات پلومبیسم شناخته می شوند و توسط متخصصین فیزیوتراپی توصیه می شوند.
- در صورت وجود مشکلات مرتبط با عضلات لگن، با پزشک یا متخصص زنان مشورت کنند. در برخی موارد، فیزیوتراپی و توصیه های تغذیهای می توانند به تقویت لگن کمک کنند.
- هنگام زایمان، راهنمایی پزشک و استفاده از تکنیکهای مناسب و تمرینهای تنفس می تواند به حفظ عضلات لگن کمک کند.
- برای کاهش خطر رفتگی لگن، وزن مناسب را حفظ کنید و مداوم ورزش کنید.
پزشکان چگونه دررفتگی لگن را تشخیص می دهند؟
زمانی که شما برای این آسیب دیدگی نزد فوق تخصص لگن مراجعه می کنید اغلب از نظر بالینی دررفتگی مفصل ران را تشخیص می دهد.
پزشک شما همچنین با توجه به علائمی که دارید، به دنبال عوارض مرتبط با دررفتگی مفصل ران، از جمله آسیب به شریان فمورال که در جلوی مفصل و عصب سیاتیک واقع در پشت لگن قرار دارد، می پردازد.
عموما به منظور بررسی های دقیق تر برخی از آزمایشات و عکس برداری ها تجویز می شود که نتیجه آن ها برای درمان بهتر بسیار تاثیرگذار است.
درمان دررفتگی مفصل ران
بسیار مهم است که حداکثر تا 6 ساعت پس از اسیب دیدگی برای درمان اقدان کنید، در غیر این صورت احتمال بروز عوارض متعددی وجود دارد. همان طور که در مطالب بالا اشاره کردیم در رفتگی لگن می تواند در روند خون سازی به پاها اختلال ایجاد کند و این گونه اعصاب تحت تاثیر قرار می گیرد.
اما این که دقیقا چه گزینه درمانی انتخاب می شود بسته به نوع شکستگی می باشد. اگر شگستگی بسیار جرئی باشد، از درمان های اولیه مانند جااندازی بسته و اعمال فشار جهت بازگشت لکن به داخل سوکت استفاده می شود.
خوشبختانه این روش اغلب با موفقیت همراه است اما در صورتی که این روش با موفقیت همراه نباشد، ریداکشن باز و جراحی تثبیت داخلی انجام می شود که با برداشت بافت و یا اجزای استخوان و در نهایت، تغییر پوزیشن استخوان ها همراه می باشد.
همچنین دقت داشته باشید که اگر شما برای دومین بار به این آسیب دچار شوید، یعنی یکبار در گذشته از جراحی نعویض لگن استفاده کرده باشد، برای بار دوم به تعویض پروتز نیز نیاز خواهید داشت.
دو روشی که در بیشتر موارد برای درمان دررفتگی لگن استفاده می شود شامل:
جا انداختن در رفتگی لگن به روش بسته
در طی این روش درمانی که به آن Closed Reduction میگویند، استخوان پشت ران به داخل سوکت انتقال پیدا می کند، برای انجام درمان سنتی در رفتگی لگن باید پا را در جهات مختلف چرخاند که البته تنها توسط افراد با تجربه و مهارت کافی امکان پذیر است. در صورتی که این روش جوابگو نباشد به سراغ جراحی باید رفت.
جراحی برای جا انداختن لگن
این روش جراحی که به Open Reduction معروف است با بیهوشی انجام می شود و طی آن استخوان را به محل اصلی خود بازگردانده می شود. برای انجام این کار برشی در مفصل ران ایجاد می شود تا جراح دید بهتری داشته باشد و امکان ترمیم ناحیه مورد نظر وجود داشته باشد.
در کل برای درمان در رفتگی مفصل لگن معمولا جراحی انجام می شود، اما این که کدام یک از روش های جراحی انتخاب شود و دوران نقاهت پس از آن به چه صورت باشد، وابسته به این است که میزان آسیب دیدگی تا چه اندازه می باشد.
زمان بهبودی دررفتگی مفصل ران چقدر است؟
این که دقیقا چه مقدار زمان برای بهبودی این آسیب دیدگی نیاز است برای تمامی افراد متفاوت است، مهم ترین مسئله که می تواند زمان بهبود را سریع تر کند، انجام تمامی کارهای مراقبتی می باشد.
علاوع بر آن یکی از مواردی که در به دست آوردن قدرت و نیرو اولیه تاثیر دارد، فیزیوتراپی می باشد. عموما یک هفته پس از جا انداختن از بیمار خواسته می شود تا حرکات فیزیوتراپی را آغاز کند.
به طور کلی تقویت عضلات پا می تواند زمانی شروع شود که بیمار بدون درد باشد و بتواند بدون عصا راه برود، که معمولاً بعد از 4 الی 8 هفته امکان پذیر است.
بنابراین اگر همه چیز خوب پیش برود، ممکن است 3 تا 4 ماه طول بکشد تا پس از دررفتگی لگن به فعالیت کامل بازگردید.
کلام آخر
امیدواریم که این مطلب برای شما مفید بوده باشد و توانسته باشیم شما را به خوبی با دررفتگی لگن آشنا نماییم. در صورت احتیاج به راهنمایی بیشتر و داشتن هرگونه سوال در قسمت نظرات با ما در ارتباط باشید.
پاسخ به سوالات متداول درباره دررفتگی لگن
چه کسانی در معرض خطر ابتلا به دررفتگی لگن هستند؟
هر کسی ممکن است دچار دررفتگی لگن شود، اما برخی افراد بیشتر در معرض خطر هستند، از جمله:
- ورزشکاران، به خصوص کسانی که در ورزشهای تماسی مانند فوتبال، بسکتبال و هاکی شرکت میکنند.
- افراد مسن، به دلیل ضعیف شدن عضلات و استخوانها
- افراد مبتلا به ناپایداری مفصل لگن
- کودکان
دررفتگی لگن در کودکان چگونه است؟
دررفتگی لگن در کودکان شایعتر از بزرگسالان است. این به دلیل شلی بیشتر رباطها و استخوانها در کودکان است. درمان دررفتگی لگن در کودکان معمولاً شامل جا انداختن بسته مفصل است، به این معنی که نیازی به جراحی نیست.
تفاوت بین دررفتگی لگن و نیمه دررفتگی لگن چیست؟
دررفتگی لگن زمانی اتفاق میافتد که سر استخوان ران به طور کامل از حفره کاسهای شکل خارج شود. نیمه دررفتگی لگن زمانی اتفاق میافتد که سر استخوان ران تا حدی از حفره کاسهای شکل خارج شود، اما به طور کامل خارج نشود.
دوران نقاهت جراحی لگن چقدره؟
دو تا سه ماه طول می کشد تا روند ترمیم طی شود. در صورتی که شکستگی اتفاق افتاده باشد، مدت زمان طی شدن روند ترمیم بیشتر خواهد بود. از بیمار خواسته می شود حرکت مفصل لگن را تا چند هفته محدود کند. فرد باید هنگام راه رفتن از عصا و یا واکر استفاده کند.
در صورتی که نیاز به جراحی باشد، نیاز است تا چند ماه فیزیوتراپی انجام شود تا به تسریع روند بهبودی کمک شود. دررفتگی لگن با درد شدید همراه است و از آن جایی که شرایط اورژانسی در نظر گرفته می شود، باید نسبت به درمان اقدام صورت گیرد.