انواع ضایعه نخاعی و درمان آن ها

انواع ضایعه نخاعی چیست؟ آیا ضایعه های نخاعی درمان میشود؟ بهترین دکتر برای ضایعه نخاعی کمر و گردن در تهران کجاست؟

در این مقاله از کلینیک خانه درد قصد داریم تا در خصوص تمامی جزئیات مربوط به آسیب های نخاعی صحبت کنیم، بنابراین اگر به دنبال مطالعه بیشتر در این زمینه هستید توصیه می کنیم تا انتها همراه ما باشید.

ضایعه نخاعی (Spinal Cord Injury) چیست؟

ضایعه نخاعی

آسیب های نخاعی اشاره به مواردی دارد که منجر به اختلال در کارکرد صحیح نخاع کمری و گردنی می شود. این عوامل می تواند شامل بی حسی، بی حرکنی، اختلال در دستگاه ادراری و یا ترکیبی از تمامی این موارد باشد. شایع ترین دلایل این موضوع شامل: سقوط از ارتفاع، تصادفات رانندگی، آسیب های ورزشی و … می باشد.

همچنین در صورتی که ضربه ای مستقیم به ستون فقرات وارد شود موجب آسیب نخاع، ریشه های اعصاب و یا هر دوی این موارد می شود. در مورد اعمال حرکتی ممکن است ضعف اندام یا فلج یک اندام و آسیب نورون حرکتی فوقانی یا نورون حرکتی تحتانی وجود داشته باشد. در مورد اعمال حسی نیز ممکن است فقدان حس، کاهش حس، افزایش حساسیت یا احساس ‎های غیرطبیعی نظیر احساس سوزش یا کرختی بروز کند.

البته باید بیان کرد که بسیار کم پیش می آید که طناب نخاعی به آسیب های شدید دچار شود، اما در صورت رخ دادن دارای عواقب بسیاری اذیت کننده و طولانی است. عموما این عارضه بیشتر در افراد جوان تر و کسانی که کمتر از 30 سال سن دارند رخ می دهد و برای درمان لازم است که نزد فوق تخصص ستون فقرات مراجعه نمایید.

انواع ضایعه نخاعی

انواع ضایعه نخاعی

آسیب هایی که به نخاع وارد می شود در دو دسته ناقص و کامل قرار می گیرند. در ادامه در خصوص هر یک از این موارد توضیح کامل تری ارائه می دهیم.

ضایعه نخاعی کامل

در صورتی که ضایعه نخاعی به صورت کامل رخ بدهد، هیچ گونه عملکرد حسی یا حرکتی در سطح ضایعه وجود نخواهد داشت. آسیب های نخاعی کامل عموما با قطع عرضی نخاع، آسیب های عروقی شدید، کشش های طولی نخاغ و فشار های شدید همراه می باشد.

در این نوع از آسیب دیدگی با توجه به این که ارتباط نخاع با مغز به طور کامل از بین می رود، بنابراین ادارک حسی و کنترل حرکتی فرد نیز مختل می شود. در چنین شرایطی درمان اهمیت بسیاری پیدا می کند زیرا باید دقت داشت که آیا می توان عملکرد های حسی و حرکتی را بازگشت داد یا خیر.

ضایعه نخاعی ناقص

اما در مورد دیگر که مربوط به ضایعه نخاعی نافص است، قسمت هایی از عملکرد حسی و حرکتی در سطح آسیب همچنان قابل احساس است. در صورتی که روند درمان را با سرعت انجام داد می توان امید داشت که بهبود عصبی نیز به طور کامل انجام می شود.

عوامل خطر زا در رخ دادن آسیب نخاعی

نخاع کمری

با این که در بیشتر موارد ضایعه نخاعی مربوط به حوادث می باشد و ممکن است این اتفاق برای هر شخصی رخ بدهد، اما برخی از عوامل وجود دارد که خطر رخ دادن آسیب های نخاعی را بیشتر می کند. این موارد شامل:

جنسیت: طی تجربیات ما آسیب های نخاعی در مردان بیشتر از زنان رخ می دهد.

سن: بیشتر مراجعینی که نزد ما مراجعه می کنند در گروه سنی 16 تا 30 سال قرار دارند، بنابراین افرادی که در این رنج سنی می باشند بیشتر در احتمال خطر قرار دارند.

پیری: افرادی که سنی بیشتر از 60 سال دارند و سالخورده هستند، به دلیل عدم کنترل و افتادن‌های مکرر بیشتر در معرض ضایعات نخاعی هستند.

رفتار های آسیب زا: برخی رفتار ها می توانند شما را در معرض آسیب های بیشتر قرار دهد، به طور مثال انجام ورزش های سنگین بدون رعایت نکات ایمنی یا شیرجه در آب های کم عمق و عواملی از این دسته. همچنین تصادفات رانندگی شایع ترین دلیل آسیب های نخاعی در افراد زیر 60 سال می باشد.

داشتن بیماری های مفصلی و استخوان: داشتن بیماری هایی مثل آرتروز و پوکی استخوان موجب می شود تا در صورت ره دادن حتی آسیب های کوچک، شما در خطر آسیب های نخاعی باشید.

همچنین بخوانید: بهترین دکتر کمر درد در تهران کیست؟

آیا ضایعه نخاعی قابل درمان است؟

یکی از سوال هایی که به طور مکرر از ما پرسیده می شود این است که آیا امکان درمان آسیب های نخاعی وجود دارد؟ نمی توان برای پاسخ این سوال جوابی کامل ارائه داد؛ اما بسیاری از تحقیقات نشان داده است که می توان انتظار داشت بهبودی کمی پس از درمان ایجاد شود.

عموما آسیب هایی که با قطع کامل نخاع همراه نباشند، گزینه بهتری برای درمان می باشند که البته این موضوع نیز وابسته به درجات آسیب می باشد. اما به طور کلی می توان گفت در بسیاری از بیماران مقداری از بهبود تورم در نخاع باعث برگشتن عملکرد اعصاب قطع نشده می گردد.

اگر یک نتیجه گیری از روند درمان بخواهیم داشته باشیم، پس از درمان مقداری از قدرت های حرکتی و حسی در بیمار برگشت دارد. اما این مقدار وابسته به عوامل مختلفی می باشد که در بیماران مختلف با یکدیگر متفاوت است اما تا حدودی قابل پیش بینی است.

البته نمی توان گفت سرعت بهبودی سریع است، در بسیاری موارد حتی سال ها طول کشیده است تا کمی از ادارک حسی در بیمار به طور مجدد ایجاد شود.

بیشتر بخوانید: روش های درمان تنگی کانال نخاعی

گزینه های درمانی برای آسیب های نخاعی چیست؟

درمان ضایعه نخاعی

عموما بیمارانی که دچار ضایعه نخاعی می شوند به درمان های مکمل دیگری احتیاج پیدا می کنند، این درمان ها شامل موارد زیر می باشد:

• درمان‌های اورژانسی جهت جلوگیری از آسیب بیشتر و انجام اقدامات پزشکی اولیه (مثلاً حفظ تهویه و جریان خون مناسب)
• جراحی در مواردی که لازم باشد (مثلاً ثابت کردن قطعات شکسته)
• درمان‌های دارویی
• درمان اختلالات مثانه و روده
• مراقبت پوستی جهت پیشگیری از ایجاد زخم بستر
• درمان توانبخشی در اولین فرصتی که توسط پزشک تعیین می‌شود.
• تحرک و فعالیت به وسیله تجهیزات کمکی همچون پاراپودیوم ،تجهیزات ارتوپد فنی و … جهت جلوگیری از تحلیل رفتن عظلات.
• گاهی درمان روانپزشکی و مشاوره روانشناسی در بعضی از بیماران لازم است.

البته در حال حاضر هیچ گونه درمان قطعی برای این عارضه معرفی نشده است، با اینکه بسیاری از پزشکان در حال تحقیق بر روی این مسئله هستند، اما بازهم نتیجه ای حاصل نشده است. اما برخی از کار ها وجود دارد که انجام دادن آن ها موجب می شود تا شما کمی در روند درمان بهبود داشته باشید. این موارد به شرح زیر می باشد:

اقدامات اورژانسی

یکی از کارهایی که تاثیر بسیاری در خصوص آسیب های نخاعی دارد مربوط به اقدامات اورژانسی می باشد، یعنی زمانی که طی حادثه ای فرد دچار آسیب دیدگی می شود، اگر در همان لحظه پرسنل اورژانس اقدامات محافظه کارانه لازم را انجام بدهند می توان امید داشت که مقداری از آسیب دیدگی های فرد کم می شود.

ساده ترین کاری که آن ها باید انجام بدهند این است که ستون فقرات بیمار را در حالتی صاف قرار بدهند و بدون اتلاف وقت سریعا بیمار به بیمارستان منتقل شود.

دارو

دارو درمانی گزینه ای می باشد که معمولا برای تمامی بیماران تجویز می شود. به طور مثال معمولا دارویی که جهت درمان ضایعه نخاعی حاد استفاده می‌شود متیل پردنیزولون داخل وریدی است.

در صورتی که طی ۸ ساعت اولیه آسیب دیدگی، این تزریق انجام شود می توان امید داشت که میزان آسیب دیدگی فرد بسیار کم خواهد بود. البته در نظر داشته باشید که این دارو به طور کامل موجب درمان نمی شود اما با کم کردن سلول های عصبی و کم شدن میزان التهاب موجب بهبودی نسبی می شود.

به صورت کلی دارو ها معمولا جهت کنترل برخی از تاثیرات ناشی از ضایعه نخاعی استفاده می‌ شوند. دارو های مسکن و کنترل کننده اسپاسم عضلانی، کنترل کننده مثانه و روده و عملکرد جنسی در چنین شرایطی به بیماران قطع نخاع تجویز می‌ شود که البته باز هم باید در ابتدا شرایط بیمار مورد بررسی قرار بگیرد.

استفاده از تثبیت کننده ها

بهتر است به جهت جلوگیری از آسیب های شدید تر شما از تثبیت کننده های کمر و گردن استفاده کنید، استفاده از بریس های مخصوص موجب می شود تا فشار مضاعفی به نخاع کمری و گردن وارد نشود و این گونه روند بهبودی راحت تری خواهید داشت.

جراحی

معمولا زمانی از جراحی استفاده می شود که نیاز باشد استخوان های شکسته، اشیای خارجی، فتق دیسک یا مهره های شکسته را از کمر خارج کرد. البته در برخی موارد نیز از جراحی به جهت ثابت نگه داشتن ستون فقرات و پیشگیری از تغییر شکل ناحیه کمری استفاده می کنند.

داشتن درمان مداوم

همان طور که تا اینجا مطالعه کردید، ضایعه نخاعی جزو مواردی می باشد که به راحتی نمی توان آن را درمان کرد، بنابراین لازم است شما به صورت مستمر تحت درمان باشید.

در طی این بیماری ممکن است شما به عارضه های دیگری نظیر افت سلامت، انقباض عضلات، زخم، مشکلات روده و مثانه، عفونت‌های دستگاه تنفسی و لخته شدن خون و … نیز دچار شوید. بنابراین لازم است که به طور مرتب تحت درمان باشید.

کلام آخر

در این مقاله تلاش کردیم تا شما را با ضایعه نخاعی و دیگر جزئیات مربوط به آن آشنا نماییم. اگر شما یا یکی از نزدیکانتان به این عارضه دچار شده است باید بدانید که نباید انتظار داشته باشید روند بهبودی سریعا حاصل شود، بلکه باید به طور مرتب تحت درمان باشید تا بتوانید انتظار بهبودی داشته باشید.